• Terug

Rechtvaardigheidsgevoel - Het veroordelen van de medemens

Het rechtvaardigheidsgevoel moet in de mens aanwezig zijn, daar hij anders geen oordeel kan vellen over een liefdeloos schijnende handelwijze. Wie zichzelf zo verheven voelt dat hij geen tegenspraak duldt omdat hij denkt onfeilbaar te zijn, zal ook nooit rechtvaardig denken, want hij kent de mens niet hetzelfde recht toe als zichzelf. Er is een groot onderscheid te maken tussen de mensen. Wie zichzelf en zijn handelen aan strenge kritiek onderwerpt, zal ook steeds zijn best doen andere mensen rechtvaardig te beoordelen. Maar wie alle fouten alleen bij de medemens zoekt en meent zelf zonder fouten te zijn, die beschouwt elke handelwijze alleen vanuit het standpunt van iemand die overal boven staat en dus is zijn oordeel verkeerd.

Ieder mens kan zich vergissen, ieder mens kan fouten maken. Maar hij moet zichzelf doorzien, dan kan hij tegen zijn fouten strijden en dus edeler worden. Maar wie niet een fout bij zichzelf ziet, streeft ook niet naar volmaaktheid. Als hij liefdeloos handelt, is hij zich daar niet van bewust, hij geeft er zich geen rekenschap van en is niet in staat zijn handelen rechtvaardig te beoordelen. Hij mist het rechtvaardigheidsgevoel, hij zal steeds zijn eigen handelen onaantastbaar vinden, maar de medemens vanwege een kleine fout trachten te kleineren. Het moet de mens duidelijk zijn dat hij niet het recht heeft de medemens een onedele handeling te verwijten zolang hij zelf niet op een moreel hoog peil staat. Hij moet steeds aan zijn eigen onvolmaaktheid denken wanneer hij de medemens diens tekortkoming wil verwijten.

Wie echter de rechtvaardigeidszin in zich draagt, die zal ook niet zo snel oordelen over de medemens. Want hij zal proberen zich in dezelfde situatie te verplaatsen en dan ook begrip hebben voor de zwakheden en fouten van de ander. Om dat te kunnen moet hij ook oprecht zijn, hij moet de dingen zien zoals ze zijn. Hij mag zichzelf niet te hoog aanslaan, de medemens echter niet te laag, want dan zal hij zijn eigen fouten met een andere maatstaf beoordelen dan de fouten van de ander en dat schakelt elk rechtvaardig denken en oordelen uit.

Het is zo onvergelijkelijk waardevol zichzelf streng aan te pakken. De mens blijft zichzelf dan trouw en hij zal niet door eigenliefde de medemens onrecht aandoen doordat hij diens handelwijze onrechtvaardig veroordeelt en zichzelf tegenover hem verheven voelt. En zo moet de mens eerst zichzelf en zijn handelen beschouwen, voordat hij dat van de medemens bekritiseert en zich tot diens rechter opwerpt.

Amen

OSJEĆAJ ZA PRAVDU.... OSUĐIVANJE BLIŽNJEGA

Osjećaj za pravdu mora prebivati u čovjeku, u suprotnome ne bi mogao izraziti nikakvu prosudbu nad naizgled neljubavnim djelovanjem. Tko sebe doživljava toliko nadmoćnim da ne tolerira nikakvo proturječje jer vjeruje za sebe da je nepogrešiv, nikada neće misliti na pravi način, jer ne dopušta drugima jednako pravo kao samome sebi. Potrebno je napraviti veliku razliku među ljudima.

Tko podvrgne sebe i svoje djelovanje pod oštru kritiku, trudit će se također da uvijek ispravno prosuđuje druge ljude. Ali tko jedino traži greške bližnjega i za sebe vjeruje da ih nema, razmatra svaki način djelovanja samo sa stajališta nadmoćnosti i stoga je njegov sud lažan. Svaki čovjek može pogriješiti, svaki čovjek može zabludjeti. Ali mora prepoznati sebe osobno, tek onda se može boriti protiv svojih grijeha i oplemeniti se. Tko međutim ne prepoznaje u sebi nikakvu pogrešku, taj uopće ne teži ka usavršavanju. Kada neljubavno djeluje, on to uopće ne primjećuje, ne daje tome nikakvo obrazloženje i nesposoban je ispravno prosuđivati svoje djelovanje. Nedostaje mu osjećaj za pravednost. Zauvijek će smatrati nedodirljivim svoje osobno djelovanje, ali će nastojati poniziti bližnjega za najmanje greške.

Čovjek mora shvatiti da nema nikakvo pravo ukoriti bližnjega za neko neprimjereno djelo, sve dok se on sâm ne nalazi na visokom stupnju moralnosti. Mora uvijek misliti na svoju vlastitu nesavršenost kada želi ukoriti onu svoga bližnjega. Ali kada u nekom prebiva osjećaj za pravednost, taj neće donositi sud tako brzo za svoga bližnjega, jer će se nastojati poistovjetiti sa njegovom situacijom i potom će također imati i razumijevanja za slabosti i pogreške drugoga.

Da bi mogao ovo činiti, ipak mora također biti iskren, mora vidjeti stvari kako jesu, ne smije sebe previsoko cijeniti, a bližnjega prenisko, jer onda će mjeriti svoje vlastite pogreške sa drugačijom mjerom nego one svoga bližnjega, a to isključuje svako ispravno razmišljanje i prosudbu.

Toliko je neusporedivo dragocjeno biti oštar sa samim sobom u prosuđivanju, onda čovjek ostaje vjeran sebi samome i neće uzrokovati nikakvu nepravdu bližnjemu za vlastitu Ljubav, dok u suprotnome osuđuje način djelovanja drugoga nepravedno i sebe postavlja nadmoćnim u odnosu na njega. Stoga, čovjek mora prvo razmotriti sebe samoga i svoje djelovanje, prije nego li kritizira ono svojega bližnjega i uzdigne se nad njime kao sudac.

AMEN